Vertigo Nedir / Vertigo Neden Olur /Vertigo Hastalığı Ne Demek?

Vertigo Türkçe karşılığı baş dönmesi olan tıbbi bir tabir olup hareket illüzyonu yani hareketsiz olan cisimleri hareket ediyormuş gibi hissetmeye nedir.  Yani vertigo bir şikayettir. Bir hastalık değildir. Hastalar vertigoyu kendim dönüyorum veya etraf dönüyor şeklinde tanımlarlar. Birçok hastalık vertigoya neden olabilir. Bunlar içinde en sık karşılaşılan kulak hastalıklarıdır. Ayrıca beyin hastalıkları da vertigo şikayetine neden olabilir.

Beynin birçok farklı bölümünde özelleşmiş denge merkezleri mevcuttur. Bu merkezlere uyarılar iç kulaktan, gözlerden ve tüm iskelet kas sisteminden gelmektedir. Beyin bu uyarıları analiz eder ve iskelet ve kas sistemine uyarılar göndererek dengemizi sağlar. Eğer beyine gelen bu uyarılarda bir aksaklık oluşur ise, beyin sağlıklı bir analiz yapamaz ve kaslara farklı ve kusurlu uyarılar gönderir. Sonuç olarak denge bozukluğu ve ayakta durmakta güçlük yaşanmaya başlar.

İç kulak denge organı ile gözü hareket ettiren kaslar arasında oldukça yoğun bağlantılar vardır. İç kulak denge organının en önemli görevi baş hareketleri ile göz hareketlerini koordine etmektir. Bu sayede başımızı sağa sola çevirirken veya yürürken hareketsiz olan cisimleri sabit bir şekilde görebilmekteyiz. Her iki kulaktaki denge sistemi birbiri ile  uyum içinde çalışır. Eğer herhangi birinde bir hasar olursa beyine giden uyarılarda bir uyumsuzluk başlar ve sabit olan cisimleri hareket ediyor gibi hissetmeye başlarız yani sonuç olarak vertigo meydana gelir.

Vertigo Belirtileri

Vertigoya neden olan hastalığa göre belirtiler değişmektedir. Ana şikâyet baş dönmesidir. Baş dönmesini hastalar ben dönüyorum veya etraf dönüyor tarzında belirtmektedirler. Baş dönmesi genelde baş hareketleri veya hareket edildiğinde daha belirgin hale gelir. Bulantı, kusma, terleme, çarpıntı şikayetleri baş dönmesine eşlik edebilir.

Vertigoya neden olan hastalığa göre belirti süresi değişkendir. En sık vertigoya neden olan kristal oynamasında vertigo genelde 1 dakikadan kısa sürebilirken iç kulak migreninde ise 3 güne kadar uzayabilir.

Vertigo atağı sonrası hastalarda genel bir dengesizlik, yürürken yalpalama, kafada dolgunluk, yürürken sendeleme, ayağı yerden kayıyormuş veya biri itiyormuş hissi gelişebilir.

Vertigoya neden olan hastalık iç kulak tansiyonu (Menier hastalığı) veya iç kulak enfeksiyonu (labirentit) ise şikayetlere kulakta çınlama ve işitme kaybı da eklenebilmektedir.

Vertigo Tehlikeli Bir Hastalık Mıdır?

Vertigo bir hastalık değildir. Vertigo denge sistemini ilgilendiren bir hastalığa bağlı gelişen baş dönmesi şikayetinin tıp dilindeki karşılığıdır.

Vertigoya en sık neden olan hastalıklar iç kulak denge organı ile ilgilidir. İç kulak hastalıkları genel olarak hayati tehlikesi olan veya ölümcül seyredebilecek hastalıklar değildir. İstisnası, vertigoya neden olan ilerlemiş etraf dokulara yayılmış orta kulak enfeksiyonudur. Bu enfeksiyonunun beyin zarına ve beyin dokusuna yayılma riski bulunduğundan menenjit ve beyin apsesine neden olabilir. Bu durum ölümcül seyredebilir.

Özellikle yaşlı, tansiyon ve kalp damar hastalığı problemi olan hastalarda yeni başlayan vertigo beyin kan dolaşımını etkileyen bir hastalığın ilk işareti olabilir. İnme olarak tanımlanan beyin içinde kanama veya pıhtı atması özellikle beyin arka kan dolaşımını etkilemişse vertigo gelişebilir. Bu açıdan hayati tehlikesi vardır ve acil müdahale gerekmektedir.

Vertigo Krizinde Ne Yapmalı?/ Evde Vertigo Tedavisi

Vertigo krizi her an başınıza gelebilir. Yürürken, iş yaparken veya araba kullanırken başlayabilir.  Bu yüzden ilk yapılacak hastanın öncelikle kendi güvenliğini sağlamasıdır. Olası düşme ve kazaların önlenmesi için hasta hemen mümkünse yatar pozisyona geçmelidir. Baş dönmesi bir hasar bırakmasa da düşme ve kaza sonrası özellikle yaşlı hastalarda kafa travması, kemik kırıkları sonrasında ciddi problemler oluşabilir.

Vertigo acil bir problemdir. Mutlaka doktor muayenesi gereklidir. Eğer ilk defa başınıza gelmiş ise en kısa sürede acil servise başvurmak gereklidir. Öncelikle vertigonun iç kulaktan mı yoksa beyinden mi kaynaklandığı ayırımı yapılmalıdır. Ayrıca damardan ilaç destek tedavileri ile şikayetler rahatlatılmalıdır. İlk müdahale sonrası mutlaka detaylı inceleme ve vertigoya neden olan hastalığın tespiti açısından bir KBB hekimi muayenesi ve denge testleri yapılması gereklidir.

Vertigo Tedavisi Var mı?

Vertigonun tedavisi mevcuttur. Öncelikle vertigoya neden olan hastalığın tespiti gereklidir. Bunun için bir KBB hekimi detaylı muayenesi, denge testleri ve gerekirse MR ve tomografi gibi radyolojik tetkikler yapılmadır.

Öncelikle hastalığın iç kulaktan veya beyinden kaynaklandığı ayırımı yapılıp hastalığa yönelik tedavi başlanmalıdır.

En sık neden iç kulak denge sistemi hastalıklarıdır. Bunların içinde de en sık karşılaşılan hastalık kristal oynamasıdır. Kristal oynamasının tanısı ve tedavisi manevradır. Hastalığın hangi kulaktan kaynaklandığı tespit edilip o kulaktaki kanala yönelik özel tanımlanmış manevra yapılmalıdır. Denge siniri iltihaplanması (vestibüler nörinit), iç kulak tansiyonu (Menier hastalığı), iç kulak migreni gibi hastalıkların ayırıcı tanısı yapılıp hastalığa ve hastaya özel tedavi planı seçilmelidir.